Huwelijksconventies in de 17e eeuw


Uithuwelijking
 In de 16e eeuw geldt het als een recht en een plicht voor de ouders om een geschikte huwelijkspartner voor hun dochter(s) te vinden. In de 17e eeuw hanteert men subtielere maatstaven. De ouders mogen hun kinderen niet dwingen tot een hen onwelgevallig huwelijk, maar de kinderen mogen evenmin een verbintenis aangaan waartégen de ouders zich uitgesproken hebben. Toestemming van de ouders is verplicht voor jongens beneden 25 jaar en voor meisjes jonger dan 20 jaar. Als de huwelijkspartners ouder zijn en geen bewijs van toestemming kunnen tonen, worden de ouders ontboden. De magistraat besluit in geval van bezwaren of deze al dan niet gegrond zijn. Verschijnen de ouders echter niet binnen twee weken, dan geldt dit als toestemming. Al met al kunnen we concluderen dat er in de 17e eeuw een verhulde vorm van uithuwelijking mogelijk is geweest. De ouderlijke invloed is nog vrij sterk, hoewel er langzamerhand meer ruimte komt voor een persoonlijke keuze van de huwelijkspartners.

Zedelijk gedrag voor het huwelijk bij het bepalen van de sexuele gedragscodes tussen verliefde, ongehuwde mensen in de 17e eeuw, moeten we een onderscheid maken tussen de wenselijkheid en de werkelijkheid. In moralistische werken treffen we unaniem de opvatting aan, dat aanstaande echtgenoten zich moeten beheersen tot na de huwelijkssluiting. Men moest zorgen voor een ongeschonden kuisheid en maagdelijkheid naar lichaam en geest. In werkelijkheid houldt men zich niet zo strikt aan deze voorschriften. In het algemeen gaat men er wel van uit dat sexuele gemeenschap vóór de verloving ontoelaatbaar is, maar na de verloving wil men nog wel een oogje dicht knijpen. De aanstaanden hebben immers de trouwbelofte afgelegd en er is voldoende sociale contrôle om erop toe te zien dat zij hun belofte zullen nakomen. Overigens wordt een losbandige man minder streng veroordeeld dan een losbandige vrouw. De man kan het niet helpen dat de vrouw hem dol maakt, maar zij moet zich leren beheersen. Wettelijk gezien geldt het ontmaagden van een toekomende bruid als een misdrijf, waarbij aan de verloofden een boete kan worden opgelegd.

De wet is toch weer niet zó streng, aangezien het geen probleem is als na de ontmaagding een huwelijk plaatsvindt. Dergelijke verbintenissen, waarbij de bruid voortijdig zwanger kan raken, vormen geen uitzondering in de 17e eeuw.

Verloving
 In de 17e eeuw bestaat de verloving uit een overeenkomst tussen twee personen van verschillend geslacht, waarin zij elkaar als man en vrouw beloven aan te zullen nemen. Men geeft elkaar ter bevestiging een trouwpenning (ring, geldstuk, etc.). Deze overeenkomst heeft een bindend karakter. Zij is niet eenzijdig opzegbaar en beide partijen kunnen elkaar dwingen de belofte na te komen.

Ondertrouw
 Vlak voor de ondertrouw worden de huwelijks- voorwaarden opgesteld. Deze vermeldt veelal de giften en goederen die bruid en bruidegom inbrengen. Meestal wordt dit notarieel vastgelegd. De ondertrouw vindt na de huwelijksaangifte en de aantekening daarvan plaats. Omdat men het huwelijk niet meer als een zaak van de kerk alleen beschouwt, kan dit ook gebeuren bij de plaatselijke overheid. De magistraat of predikant onderzoekt vervolgens of de toestemming van de ouders gegeven is. Is dit in orde dan worden de huwelijksafkondigingen toegestaan en kan men binnen afzienbare tijd trouwen. De ondertrouwbelofte, die men in tegenwoordigheid van getuigen (sponsalia de praesenti) aflegt, is bindend. 

Huwelijk
Het huwelijk is pas wettig gesloten als het bevestiging heeft gekregen van predikant of magistraat. De volkszeden zijn hierin soepeler: men beschouwt een paar reeds als getrouwd zodra ze een bindende belofte hebben afgelegd (verloving of ondertrouw) of als ze gemeenschap hebben gehad. Per gebied kunnen de meningen hierover echter verschillen.

Bruiloftsfeest
 Na de kerkelijke of burgerlijke bevestiging van het huwelijk vindt natuurlijk een groot feest plaats, dat vaak uitmondt in een ware bras-partij. Tijdens het feest treden verwanten of vrienden van het bruidspaar op als ceremoniemeester. Als het feest ten einde loopt, vaak diep in de nacht, voltrekt zich het gebruikelijk ritueel van het bruidspaar ‘te bedde’ te dansen. Wilde dansen worden dan om het bruidspaar uitgevoerd, de bruid wordt midden in een ronddansende schare vastgehouden en alle slaapkamergeheimen worden betast en begluurd. Het gezelschap keert na afloop naar huis terug, maar komt de volgende morgen weer terug om een felicitatiebezoek af te leggen.


//82.168.69.203/nazatendevries/Artikelen%20en%20Colums/Huwelijk/Het%20huwelijk%20in%20de%20zeventiende%20eeuw.html